Network ve Protokoller Hakkında Kısa Kısa Bilgiler

Networkle ilgili bir blog yazısı daha önce paylaşmıştım. Bu yazı da ise network yapılarına ve kullanılan protokollere göz atmak istedim. Önce sık kullanılan networklerden bazılarını daha sonra bu networklerde yararlanılan protokolleri açıklamaya çalışacağım.

Networkler

TDM Network

TDM Network ayrılmış (dedicated) bir devre anahtarlama (circuit-switching) kullanan bir ağdır. 64 kbps’lık kanallardan haberleşme sağlar.

IP Network

Bilgisayar sistemine sahip her bilgisayarın yer aldığı ve haberleştiği ağdır. Haberleşmede IP protokolü kullanılır.

VOIP Network

VOIP networkde yer alan tüm cihazların ses ve medya haberleştikleri ağdır. IP Network üzerinden haberleşirler.

Protokoller

TDM (Time-division Multiplexing) Network Protocols

ISDN (Integrated Services Digital Network)

ISDN, mevcut analog telefon şebekesinin sayısal alternatifidir. Normal bir telefon hattı gibi bir telefon numarası çevirip hem sayısal, hem de analog hatlara ulaşım sağlanabilir. ISDN teknolojisini alışılmış analog hatlardan ayıran en önemli özellik tamamen sayısal temiz bir ses kanalı sağlamasının yanında, aynı anda veri (data) iletişimine de izin verebilmesidir. Ses, görüntü, veri gibi her türlü bilginin sayısal bir ortamda birleştirilip aynı hat üzerinden iletilmesinin sağlandığı bir haberleşme ağıdır.

ISDN, devre anahtarlamalı telefon sistemidir. Ayrıca paket anahtarlamalı networklere de bağlantı sağlayabillir.

PRI (Primary Rate Interface) ve BRI (Basic Rate Interface)

ISDN servislerinden birisidir. Düşük seviye müşterilerin (enterprice) kullanıdığı uygulamalarda ise BRI (Basic  Rate Interface) denmektedir.

E1 ve T1 (E-Carrier and T-Carrier)

Yalnızca ISDN de değil tüm haberleşmede E1 veya T1 taşıyıcılar kullanılır. PRI de ise ülkelere göre oluşturulmuş standartları için değişik kanal kullanılır. E1, (Europe) çoğunlukla Avrupa ülkelerinde ve Avustralyada kullanılır. T1 daha çok kuzey Amerikada ve Japonyada kullanılır.

SS7 (Signaling System No 7)

TDM networkde bir telefon görüşme bağlantısını kurmak (set up) için kullanılan protokoldür; arayan taraftan aranan tarafa bir sinyal gönderilir, karşı taraftan var olduğunu gösteren onay sinyali alındıktan sonra bağlantı sağlanır. Ayrıca ön ödeme mekanizmaları, numara çevirileri ve SMS gibi servislerde kullanılır.

IP Network Protocols

VOIP Protocols

VOIP (Voice over IP), UDP (Unreliable Data Transfer Protocol) kullanır.

SIP (Session Initiation Protocol) Protocol

SIP protokolü, IP network üzerinden ses ve video gönderi öncesindeki bağlantıyı kurmakla görevlidir. (SS7 gibi)

BICC (Bearer Independent Call Control)

SIP protokolü gibi BICC oturum (başka bir deyişle bağlantı) kurmakla (session control protocol) görevlidir. Cep telefonlarının ISDN üzerinden (ISUP) ACD (UAP) sistemleri gibi sistemlere bağlanmasını sağlar.

RTP (Real Time Transport Protocol) Protocol

VOIP üzerinden media (ses veya video) gönderirken kullanılır. SIP bağlantı kurduktan sonra devreye girer. Kaliteyi gözlemek ve iyileştirmek için RTCP (Real Time Transport Control Protocol) ile konuşur.

RTCP (Real Time Control Protocol)

Görüşme esnasında networkde kalite düşüklüğü tespit eder ve SIP’e bilgi verir. SIP bağlantıyı tekrar kurduğunda RTP’nin kullandığı codec’i daha düşük kalite (sıkıştırılmış) bir codec ile değiştirilir.

RTP codecs

H.323 standartlarında yer alan codecleri barındırır. Bunlar;

Ses için;

g.711 – en iyisi

g.729 ve g.723 – daha düşük kalitede (compressed – sıkıştırılmış)

Video için;

H.261, H.263, H.264

CIF (Common Intermediate Format)

Video konferans görüşmelerinde kullanılan video formatıdır. PAL veya NTSC standartlarına dönüşümü kolay olacak şekilde tasarlanmıştır.

TCP/IP (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol)

Level 3 – Transport Katmanında taşıma protokolü olarak kullanılmaktadır. Güvenli olması sebebiyle (UDP’ye göre) yoğun olarak kullanılmaktadır.

UDP (User Datagram Protocol)

Paket-anahtarlama kullanan temel transfer birimlerinden olan datagramı ile iletişim sağlayan bir protokoldür. UDP genel olarak ses ve video haberleşmelerinde kullanılır. Güvenilir değildir ve gönderim garantisi yoktur. TCP/IP’ye göre hızlı fakat güvenilir değildir. (Güvenlik için yalnızca checksum var.)

ICMP (Internet Control Message Protocol) 

IP üzerinden kontrol mesajları gönderilmek için kullanılan protokoldür. UDP’ye benze fakat daha ondan daha basittir. Gönderilen mesajlar ilgili yazılım sayesinde yorumlanır. Network Katmanından gönderildiği için güvenilir değildir ve garanti sağlamaz. ICMP komutlarına örnek olarak ping ve traceroot verilebilir.

PPPoE (Point to Point Protocol Over Ethernet)

Ethernet kartı ile ADSL modem arasındaki iletişimi sağlayan protokoldür.

LDAP (Light Directory Access Protocol)

Örnek olarak, e-mail hesaplarında yer alan isim-telefon listesini ilgili yazılım bu protokol  ile elde etmektedir. LDAP server, verilerin bulunduğu directory (dizin) –den istenilen sorguları çekebilmektedir.

NGN (Next Generation Network)

Haberleşme için paket anahtarlamayı kullanır. Internet Protocol (IP) ve Multiprotocol Label Switching (MPLS)  içerir ve kullanır.

CSTA Protocol

CSTA, Intess’den farklı olarak 3. Parti yazılımlar ile sinyaleşme amacıyla kullanılıyor.

Uyarı: Açıklamaların bazılarında alıntılar olabilir. J

İyi çalışmalar. J