Networkle
ilgili bir blog yazısı daha önce paylaşmıştım. Bu yazı da ise network
yapılarına ve kullanılan protokollere göz atmak istedim. Önce sık kullanılan
networklerden bazılarını daha sonra bu networklerde yararlanılan protokolleri
açıklamaya çalışacağım.
ISDN, mevcut analog telefon şebekesinin sayısal alternatifidir. Normal bir telefon hattı gibi bir telefon numarası çevirip hem sayısal, hem de analog hatlara ulaşım sağlanabilir. ISDN teknolojisini alışılmış analog hatlardan ayıran en önemli özellik tamamen sayısal temiz bir ses kanalı sağlamasının yanında, aynı anda veri (data) iletişimine de izin verebilmesidir. Ses, görüntü, veri gibi her türlü bilginin sayısal bir ortamda birleştirilip aynı hat üzerinden iletilmesinin sağlandığı bir haberleşme ağıdır.
Networkler
TDM Network
TDM Network
ayrılmış (dedicated) bir devre anahtarlama (circuit-switching) kullanan bir
ağdır. 64 kbps’lık kanallardan haberleşme sağlar.
IP Network
Bilgisayar
sistemine sahip her bilgisayarın yer aldığı ve haberleştiği ağdır. Haberleşmede
IP protokolü kullanılır.
VOIP Network
VOIP
networkde yer alan tüm cihazların ses ve medya haberleştikleri ağdır. IP
Network üzerinden haberleşirler.
Protokoller
TDM (Time-division
Multiplexing) Network Protocols
ISDN
(Integrated Services Digital Network)
ISDN, mevcut analog telefon şebekesinin sayısal alternatifidir. Normal bir telefon hattı gibi bir telefon numarası çevirip hem sayısal, hem de analog hatlara ulaşım sağlanabilir. ISDN teknolojisini alışılmış analog hatlardan ayıran en önemli özellik tamamen sayısal temiz bir ses kanalı sağlamasının yanında, aynı anda veri (data) iletişimine de izin verebilmesidir. Ses, görüntü, veri gibi her türlü bilginin sayısal bir ortamda birleştirilip aynı hat üzerinden iletilmesinin sağlandığı bir haberleşme ağıdır.
ISDN, devre
anahtarlamalı telefon sistemidir. Ayrıca paket anahtarlamalı networklere de
bağlantı sağlayabillir.
PRI
(Primary Rate Interface) ve BRI (Basic Rate Interface)
ISDN
servislerinden birisidir. Düşük seviye müşterilerin (enterprice) kullanıdığı
uygulamalarda ise BRI (Basic Rate
Interface) denmektedir.
E1
ve T1 (E-Carrier and T-Carrier)
Yalnızca ISDN
de değil tüm haberleşmede E1 veya T1 taşıyıcılar kullanılır. PRI de ise
ülkelere göre oluşturulmuş standartları için değişik kanal kullanılır. E1,
(Europe) çoğunlukla Avrupa ülkelerinde ve Avustralyada kullanılır. T1 daha çok
kuzey Amerikada ve Japonyada kullanılır.
SS7
(Signaling System No 7)
TDM networkde
bir telefon görüşme bağlantısını kurmak (set up) için kullanılan protokoldür;
arayan taraftan aranan tarafa bir sinyal gönderilir, karşı taraftan var
olduğunu gösteren onay sinyali alındıktan sonra bağlantı sağlanır. Ayrıca ön
ödeme mekanizmaları, numara çevirileri ve SMS gibi servislerde kullanılır.
IP Network Protocols
VOIP
Protocols
VOIP (Voice
over IP), UDP (Unreliable Data Transfer Protocol) kullanır.
SIP
(Session Initiation Protocol) Protocol
SIP
protokolü, IP network üzerinden ses ve video gönderi öncesindeki bağlantıyı
kurmakla görevlidir. (SS7 gibi)
BICC
(Bearer Independent Call Control)
SIP protokolü
gibi BICC oturum (başka bir deyişle bağlantı) kurmakla (session control
protocol) görevlidir. Cep telefonlarının ISDN üzerinden (ISUP) ACD (UAP)
sistemleri gibi sistemlere bağlanmasını sağlar.
RTP
(Real Time Transport Protocol) Protocol
VOIP
üzerinden media (ses veya video) gönderirken kullanılır. SIP bağlantı kurduktan
sonra devreye girer. Kaliteyi gözlemek ve iyileştirmek için RTCP (Real Time
Transport Control Protocol) ile konuşur.
RTCP
(Real Time Control Protocol)
Görüşme
esnasında networkde kalite düşüklüğü tespit eder ve SIP’e bilgi verir. SIP
bağlantıyı tekrar kurduğunda RTP’nin kullandığı codec’i daha düşük kalite
(sıkıştırılmış) bir codec ile değiştirilir.
RTP
codecs
H.323
standartlarında yer alan codecleri barındırır. Bunlar;
Ses
için;
g.711 – en
iyisi
g.729 ve
g.723 – daha düşük kalitede (compressed – sıkıştırılmış)
Video
için;
H.261, H.263,
H.264
CIF
(Common Intermediate Format)
Video
konferans görüşmelerinde kullanılan video formatıdır. PAL veya NTSC
standartlarına dönüşümü kolay olacak şekilde tasarlanmıştır.
TCP/IP
(Transmission Control Protocol/ Internet Protocol)
Level 3 –
Transport Katmanında taşıma protokolü olarak kullanılmaktadır. Güvenli olması
sebebiyle (UDP’ye göre) yoğun olarak kullanılmaktadır.
UDP
(User Datagram Protocol)
Paket-anahtarlama
kullanan temel transfer birimlerinden olan datagramı ile iletişim sağlayan bir
protokoldür. UDP genel olarak ses ve video haberleşmelerinde kullanılır.
Güvenilir değildir ve gönderim garantisi yoktur. TCP/IP’ye göre hızlı fakat
güvenilir değildir. (Güvenlik için yalnızca checksum var.)
ICMP
(Internet Control Message Protocol)
IP üzerinden kontrol mesajları gönderilmek için kullanılan protokoldür. UDP’ye benze fakat daha ondan daha basittir. Gönderilen mesajlar ilgili yazılım sayesinde yorumlanır. Network Katmanından gönderildiği için güvenilir değildir ve garanti sağlamaz. ICMP komutlarına örnek olarak ping ve traceroot verilebilir.
IP üzerinden kontrol mesajları gönderilmek için kullanılan protokoldür. UDP’ye benze fakat daha ondan daha basittir. Gönderilen mesajlar ilgili yazılım sayesinde yorumlanır. Network Katmanından gönderildiği için güvenilir değildir ve garanti sağlamaz. ICMP komutlarına örnek olarak ping ve traceroot verilebilir.
PPPoE
(Point to Point Protocol Over Ethernet)
Ethernet
kartı ile ADSL modem arasındaki iletişimi sağlayan protokoldür.
LDAP
(Light Directory Access Protocol)
Örnek olarak,
e-mail hesaplarında yer alan isim-telefon listesini ilgili yazılım bu
protokol ile elde etmektedir. LDAP
server, verilerin bulunduğu directory (dizin) –den istenilen sorguları
çekebilmektedir.
NGN
(Next Generation Network)
Haberleşme
için paket anahtarlamayı kullanır. Internet Protocol (IP) ve Multiprotocol
Label Switching (MPLS) içerir ve
kullanır.
CSTA
Protocol
CSTA,
Intess’den farklı olarak 3. Parti yazılımlar ile sinyaleşme amacıyla
kullanılıyor.
Uyarı:
Açıklamaların
bazılarında alıntılar olabilir. J
İyi
çalışmalar. J